Senin, 17 Agustus 2020

PRANATACARA

 PRANATACARA

PRANATACARA

Werdine Pranatacara

 

Pranatacara uga diarani master of ceremony (MC), pembawa acara, pambiwara, pranata adicara, pranata titi laksana, panata adicara, paniti laksana utawa  pranata laksitaning adicara.  Pranatacara yaiku paraga kang duwe jejibahan  nata  lan nglantarake acara utawa adicara .

Cecawis Sanguning Pranatacara

Murih jejibahan bisa kasil kanthi becik, pranatacaralan pamedhar sabda kudu bisa ngrengkuh sarat sarana kang baku yaiku :

a.      Swara

Swara pinangka srana babaraning basa kudu kaudi supaya ulem, kung, dekung,                                           membat  mentul, kepenak dirungokake. Kedaling swara (metune swara) : tuladha ngeja abjad Jawa.

tuladha : rasa-rasane, utama-utamane, manis –manise, pendeng, rendheng, petel-pethel, lsp. Lagu (wirama) : Nyakup sora-lirih, dawa -cendheking swara, membat mentul, rikat-rindhik, lan lak-luking swara.. Lagu kang becik tumrape basa Jawa dirani dhekung

b.      Busana / Ageman

Ajining raga gumantung busana, mula babagan busana iku uga kudu digladhi murih jejibahan kang diemban  bisa kaleksanan kanthi becik  Pranatacara lan pamedhar sabda kudu bisa ngadi busana kang bener lan pener, murwat, laras karo kahanan utawa kaperluwane ana ing upacara ,  rapi,  lan tumata panatane.

c.       Subasita

Trapsila utawa tatakrama uga kudu kagladhi kang becik , amarga trapsila kang kurang becik bisa ngurangi kawibawan jejering pranatacara lan pamedhar sabda. Solah bawa aja digawe-gawe becik prasaja wae, anteng mantep nanging ora kaku. 

Owah-owahan pasemon uga kudu kaudi supaya kabeh mau bisa nggambarake isining ati, kang tundhone jumbuh karo swasana.

d.      Basa lan sastra

       Basa kang digunakake pranatacara lan pamedhar sabda diudi sing bener, pener,

       becik,

       endah, lan gampang  ditampa utawa komunikatif. Basa kang becik yaiku basa kang

       trep  panganggone. Supaya trep kudu ngeling:

·         Sapa sing guneman

·         Sapa sing tumanggap wawan gunem/audiens

·         Sapa /apa sing digunem

·         Kepriye swasanane (wektu, papan, kahanan)

Dene kawruh kasusastran tumrap kang kepengin nggayuh  pranatacara lan pamedhar sabda kang gamben lan profesional nyakup: pepindhan, panyandra, wangsalan, parikan, tembang,    purwakanthi    Pewayangan, kawruh karawitan/gendhing-gendhing upacara manten, lsp.

Cengkorongan Baku Wicara Pranatacara

a.       Pambuka

·       Salam pambuka

·       Sapa aruh marang tamu

·       Muji syukur mring Pangeran

b.    Maosake rantamaning adicara

c.     Nyuwun gungan supaya tamu kersa njenengi adicara saka purwa, madya tumeka wasana

d.    Ngaturake lan mandhegani  adicara siji mbaka siji kanthi wijang

e.     Panutup

·         Nyuwun pangapura yen ana cewed lan luput anggone ngacarani (kalebu nyuwunake pangapura sing hamengku gati/ panitya)

·         Nderekake ndedonga panutup

f.     Salam panutup

 

Praktik Pranatacara

Praktik utawa maca teks wicara pranatacara apadene   praktik utawa maca teks  sesorah, prayogane nggatekake konsep 4 W, yaiku :

1.    Wicara

Wicarane sing las-lasan, cetha, wijang, upamane bisa mbedakake /t/ karo/th/ utawa /d/ karo /dh/ : tutuk – thuthuk, pada – padha, lsp.

2.    Wirama

Senajan katone mung sesorah utawa dadi pranatacara nanging uga kudu nggatekake wirama sing metu saka lisan, ora mung mbluju, kaku , tanpa ana tekanan intonasi lan volume suwara. Prayugane diudi lan digladhi murih wiramamaning swara bisa becik, ora keseron utawa kelirihen, munggah, mudhun, langsaming swara uga digatekake.

3.    Wiraga

Patrap, sikep nalika nindakake dadi pranatacara .Solahbawanewongdadi pranatacara iku kudu manteblantetegmadhepmarangpamriksa,ajatumungkul/ndhingkluklanajandangak.

Kaudia bisa ngecakake prinsip Sapta- Ma : Magatra, Malaksana, Mawastha, Maraga, Malaghawa, Matanggap, lan Mawwat.

4.    Wirasa

Wirasa utawa penjiwaan. Bisa salaras karo swasana , Prinsip Matanggap :

Tanggap ing swasana (tahu situasi dan kondisi) , bisa girang gumbira, mesem ngguyu marang kang antuk kabegjan kanugrahan, bisa kucem luyu, susah sedhih belasungkawa marang kang nandhang dhuhkita

Tuladha pranatacara prasaja

PERPISAHAN  KELAS IX

Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Nuwun ingkang kinurmatan Bapak Kepala Sekolah saha Bapak Ibu guru ingkang kula hormati, Bapak Ibu wali murid, tamu undangan ingkang kinurmatan, para kanca/kadang nunggal pawiyatan ingkang sutresna. 

Langkung rumiyin mangga kula dherekaken muji syukur dumateng ngarsanipun Gusti Allah SWT, ingkang sampun kepareng paring kanugrahan ingkang arupi kasarasan, sehengga ngantos wekdal menika panjenengan sedaya dalasan kula, saged ngrawuhi acara Perpisahan Kelas IX  SMP  Tunas Bangsa  Tahun 2018/2019

Bapak Kepala Sekolah tuwin Bapak Ibu  guru ingkang dahat kinurmatan kula ingkang kadhapuk mingangka adicara, langkung rumiyin badhe ngaturaken menggah urut reroncening adicara ingkang sampun rinacik dening para kadang panitia.

1.      Adicara ingkang sapisan Pambuka.

2.      Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah.

3.      Tanggap wacana saking wakil kelas IX.

4.      Tanggap wacana saking wakil kelas VII/VIII.

5.      Panutup donga.

Bapak Ibu tamu undangan ingkang kinurmatan, mekaten urutaning adicara ingkang badhe lumampah ing wekdal menika. Bapak – ibu guru, raka kelas IX dalasan para kanca sumangga adicara punika kawiwitan kanthi maos basmallah sesarengan. Sumangga

---------------------------------------------Waosan Basmallah---------------------------------------------

Ngancik  adicara ingkang kaping kalih inggih menika Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah, ingkang menika dumatheng Bapak Suradi, M.Pd.  minangka Kepala Sekolah sasana pangandikan mugi katur.

-----------------------------Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah---------------------------

Matur nuwun dumatheng panjenenganipun Bapak Suradi, M.Pd.

Adicara ingkang kaping tiga inngih menika Tanggap wacana sakil wakil kelas IX, dhumateng sederek Adam kasumanggaken.

---------------------------------Tanggap wacana saking wakil kelas IX---------------------------------

Matur nuwun dhumateng sederek Adam.

Adicara ingkang kaping sekawan inngih menika Tanggap wacana sakil adik kelas wakil kelas VII/VIII, dhumateng sederek Bimo kasumanggaken.

---------------------------------Tanggap wacana saking wakil kelas VII/VIII--------------------------

Matur nuwun dhumateng sederek Bimo.

Salajengipun adicara ingkang pungkasan inggih menika panutup minangka pranatacara ing adicara dinten menika, mbok bilih kathah kalepatan atur, kula nyuwun agunging  pangaksama.

Mingangka pratanda raos panuwun, ing pungkasan adicara menika, sumangga kita ngaturaken Puji Syukur dumatheng Gusti Allah SWT, kanthi sesarengan maos Hamdallah, Sumangga.

----------------------------------------------Waosan Tahmid-----------------------------------------------

Ing wasana cekap semanten. Sugeng kondur mugi-mugi tansah rahayu ingkang sami pinanggih.


Tuladha Maca/ Praktik MC